Bardzo smutna wiadomość nadeszła dziś ze Stanów Zjednoczonych – w wieku 68 lat zmarł Stanisław Barańczak, wybitny polski poeta, eseista, tłumacz i krytyk literacki.
Stanisław Barańczak był współtwórcą i jednym z głównych przedstawicieli tzw. Nowej Fali, formacji poetyckiej skupiającej polskich poetów debiutujących w połowie lat 60. Wydał wiele tomików poezji, z których za najważniejsze uznaje się „Chirurgiczną precyzję”, „Dziennik poranny”, „Podróż zimową”, „Widokówkę z tego świata”. Był wirtuozem języka polskiego, twórcą niezliczonych limeryków i kalamburów, zachwycał umiejętnością i łatwością bawienia się językiem.   
Stanisław Barańczak to również jeden z najwybitniejszych tłumaczy w historii polskiej literatury. Jego pierwszym tomem przekładów były „Wiersze wybrane” Dylana Thomasa wydane w 1974 roku, a dziełem życia – przekład ponad dwudziestu utworów dramatycznych Williama Szekspira. Opublikował kilkanaście tomów „Biblioteczki Poetów Języka Angielskiego”, w których zamieścił przekłady takich twórców, jak m.in. Thomas Campion, John Donne, Robert Herrick, George Herbert, Henry Vaughan, John Keats, Emily Dickinson czy Thomas Hardy. Tłumaczył wiersze dla dzieci Milne’a i Dr. Seussa. Wydał trzy antologie poezji anglosaskiej: religijnej, miłosnej i „niepoważnej” oraz amerykańską antologię „Od Whitmana do Dylana”.
Swoje doświadczenia i przemyślenia na temat teorii i praktyki przekładu opisał w fundamentalnej książce „Ocalone w tłumaczeniu”, która od chwili pierwszego wydania w 1992 roku jest niezastąpionym przewodnikiem dla tłumaczy, studentów i miłośników poezji. Wyłożył w niej swoją własną koncepcję przekładu poetyckiego. Polemizując ze słynnym bon motem Roberta Frosta, według którego „poezją jest to, co ginie w przekładzie”, Barańczak udowadnia, że przy odpowiednim podejściu do utworu literackiego i do procesu przekładu w tłumaczeniu można ocalić bardzo wiele.
Książkę otwiera „Mały, lecz maksymalistyczny manifest translatologiczny” – teoretyczne wnioski z ponad dwudziestopięcioletnich doświadczeń translatorskich autora, czyli, jak z właściwym sobie poczuciem humoru objaśnia Barańczak, „tłumaczenie się z tego, że tłumaczy się wiersze również w celu wytłumaczenia innym tłumaczom, iż dla większości tłumaczeń wierszy nie ma wytłumaczenia”. Część druga zawiera szkice o poszczególnych przekładach z języków obcych na język polski, a trzecia analizuje przekłady z polskiego na inne języki. W części czwartej Barańczak skupia się na problematyce tłumaczenia Szekspira, a w piątej, „Małej antologii przekładów-problemów”, prezentuje czterdzieści wierszy różnych poetów (tak różnych, jak choćby święty Jan od Krzyża i John Lennon), opatrując je komentarzami objaśniającymi stopnie trudności przekładu. Autor nazwał te utwory 40 łamigłówkami, uznając je za właściwie nierozwiązywalne, ale mimo to jego przekłady w wirtuozerski wręcz sposób oddają sens i wartość literacką oryginałów.
Fenomenalny talent translatorski Stanisława Barańczaka w połączeniu z tytaniczną pracowitością zaowocowały imponującym dorobkiem twórczym. Jego śmierć zamyka niezwykle ważny i piękny rozdział w historii polskiego przekładu literackiego.