Pierwsza edycja Nagrody Lew Hieronima

Jak głosi legenda, do klasztoru świętego Hieronima, autora przekładu Pisma Świętego z greckiego i hebrajskiego oryginału na łacinę, pewnego dnia przyszedł lew. Choć w innych braciach zwierzę wywołało wielki strach, święty nie przeląkł się – gdy zbliżył się do niego, odkrył, że drapieżnik cierpi, gdyż w łapie utkwił mu kolec. Wraz ze współbraćmi zajął się cierpiącym stworzeniem i opatrzył mu ranę. Wdzięczny lew zamieszkał potem w klasztorze i służył zakonnikom obroną.

Do tej właśnie historii chciało zapewne odwołać się Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury w nazwie nagrody, która od tego roku będzie przyznawana wydawnictwom najbardziej przyjaznym dla tłumaczy. Jak bowiem lew stał się wiernym współpracownikiem i przyjacielem świętego Hieronima, patrona tłumaczy, choć mógł użyć swojej siły na jego szkodę, tak i wydawca może być dla tłumacza wspierającym partnerem, zamiast drapieżnie wykorzystywać swą silniejszą pozycję.

Okazją do wręczenia nagrody było zakończone niedawno wielkie święto czytelników, pisarzy, tłumaczy i wydawców – Targi Książki w Warszawie. Laureatem zostało Wydawnictwo Czarne, którego postawa, jak stwierdziła przewodnicząca kapituły konkursu, była w minionym roku najbliższa ideałowi. Ocenie podlegała jakość współpracy z tłumaczami na każdym etapie, a zatem zarówno uczciwość warunków umowy, wysokość i terminowość zapłaty honorarium, jak i stały kontakt z tłumaczem w trakcje prac redakcyjnych, a także szacunek dla zdania tłumacza przy wprowadzaniu zmian. Ważne było poza tym, czy wydawca pamięta o umieszczeniu nazwiska tłumacza na stronie tytułowej i w opisach książki, gdy ją promuje i sprzedaje. Doceniono również fakt, że dzięki Czarnemu w księgarniach ukazał się i został wypromowany ciekawy zbiór wywiadów przeprowadzonych przez Zofię Zaleską z tłumaczami (o którym zresztą pisaliśmy kiedyś na naszym blogu).

Działające od 1996 roku Wydawnictwo Czarne, założone przez Andrzeja Stasiuka i jego żonę, Monikę Sznajderman, od wielu słusznie lat cieszy się renomą – jak widać, nie tylko wśród czytelników. Publikuje ono wiele ciekawej polskiej literatury, a także zaznajamia polskich odbiorców z interesującymi pozycjami prozatorskimi i eseistycznymi Europy Środkowej i Wschodniej. Przekłady stanowią dużą część oferty Czarnego i równocześnie istotnie zasilają pulę tłumaczeń literackich w Polsce. Nie powinno zatem dziwić, że wydawnictwo dobrze traktuje tłumaczy, współpracowników, którzy są dla niego tak istotni. Niestety, jak wskazują przedstawiciele Stowarzyszenia Tłumaczy Literackich, taka postawa nie jest wcale normą – być może właśnie Lew Hieronima stanie się bodźcem do zmian na lepsze.